Przewodnik po tczewskich zabytkach

Zabytkowe mosty przez Wisłę

Wiślane mosty stanowią szczególną atrakcję Tczewa. Jako pierwszy, w latach 1851-1857, powstał most drogowy i był wówczas jednym z najdłuższych na świecie (837 metrów długości). Jego budowa kosztowała 4 miliony talarów. Kamień węgielny pod budowę położył Fryderyk Wilhelm IV. Most początkowo miał dziesięć wież i dwie bramy wjazdowe z pięknymi portalami – do dzisiaj pozostały jedynie cztery wieże. Amerykańskie Towarzystwo Inżynieryjne uznało most tczewski za międzynarodowy zabytek inżynierii budowlanej (na tej samej liście jest m.in. paryska wieża Eiffel’a).
Drugi most, kolejowy, powstał w latach 1888-1890.

Muzeum Wisły

To jedyne w Polsce, a trzecie w kolejności powstania (działa od 1984 r.) na świecie muzeum poświęcone rzece. O jego lokalizację ubiegało się kilka miast: Sandomierz, Kazimierz Dolny, Wyszogród, Toruń, Gniew i Włocławek. Powierzchnia ekspozycyjna obiektu wynosi 2100 m kw. W muzeum można oglądać tematyczne wystawy stałe: „Łodzie ludowe dorzecza Wisły, „Dzieje żeglugi wiślanej”, „Dzieje kajakarstwa polskiego” oraz ekspozycje czasowe.
W planach na najbliższe lata jest utworzenie, na bazie dzisiejszego Muzeum Wisły, Centrum wystawienniczo-regionalnego dolnej Wisły. Ideą samorządu jest wzbogacenie oferty turystycznej i lepsze wykorzystanie ogromnego pofabrycznego zabytkowego obiektu.

Park Miejski i amfiteatr

Zajmuje powierzchnię ok. 15 ha. Starsza część parku położona w parowie powstała w drugiej połowie XIX wieku. Natomiast górna część, południowa, pochodzi z XX stulecia. W bogatym drzewostanie parku są również egzotyczne drzewa i krzewy. Znajduje się tu także amfiteatr i muszla koncertowa. Latem, w każdą niedzielę organizowane są imprezy kulturalne, koncerty, spektakle teatralne cieszące się ogromnym powodzeniem. W pobliżu wejścia do parku leży głaz, na którym umieszczono tablicę upamiętniającą kilkudziesięciu tczewskich harcerzy poległych i zamordowanych podczas II wojny światowej.
Niedaleko znajduje się wieża ciśnień – zbudowana w 1905 r., stanowi charakterystyczny element panoramy miasta. Jej wysokość wynosi 40 metrów. Przez wiele lat gromadziła w swoim ogromnym zbiorniku wodę, rozprowadzając ją do mieszkań siłą naturalnego ciśnienia. Obiekt jest przykładem dawnego budownictwa urządzeń komunalnych.
 

STARÓWKA


Pozostałości murów obronnych

Tczew już w XII w. był otoczony wałami o konstrukcji ziemno-drewnianej. W XIV w. wybudowano nowe mury obronne z cegły, wzmocnione basztami i wieżami. Ich długość wynosiła około 1270 m. W XVI w. Miasto miało 5 bram, w tym 2 furty oraz 12 wież i umocnionych baszt.
Po XIV-wiecznych murach przetrwały do dziś jedynie fragmenty przy ul. Zamkowej, Wodnej, Rybackiej, Krótkiej i J. Dąbrowskiego, wszędzie mocno zniszczone.

Układ lokacyjny Starego Miasta

Przetrwał od czasów średniowiecza niewiele zmieniwszy się przez wieki. Stare, wąskie ulice: Garncarska, Kościelna, Podmurna, Rybacka i Zamkowa zachowały nie tylko swoje nazwy lecz i urok minionych stuleci. Plac Hallera jest centralnym punktem Starego Miasta. Otaczające go secesyjne kamienice pochodzą z XIX i XX w Ciekawostką może być fakt, że większość z nich ustawiono na średniowiecznych fundamentach. Pod nr. 4 urodził się Jan R. Forster (1729-1798), znany geograf i przyrodnik, uczestnik drugiej wyprawy kpt. J. Cooka dookoła świata. W kamienicy przy ul. Krótkiej 11 mieszkał natomiast Nathaniel Mathias Wolf, XVIII-wieczny astronom (na dachu budynku miał obserwatorium) i lekarz (był m.in. nadwornym lekarzem rodu Czartoryskich, jego pacjentem był też król Stanisław August Poniatowski; 20 lat przed oficjalnym odkryciem stosował już szczepionkę przeciwko ospie).

Kościół farny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego

To najstarszy zabytek w mieście. Pochodzi z XIII wieku. W 1993 r., podczas remontu, odkryte zostały trzy zamurowane wnęki, a w niszach ujawniły się kolejne warstwy malowideł. Najstarsza z nich, pochodząca z XV w. to fresk świętych niewiast: Katarzyny, Elżbiety, Heleny, Ireny, Jadwigi Śląskiej, Genowefy i Doroty. Każda ze świętych trzyma w dłoniach swoje atrybuty – wrzeciono, koszyk, kościół, krzyż itp. Rzadko w średniowiecznej sztuce sakralnej przedstawiano wyłącznie postacie kobiet.

Kościół podominikański pw. św. Stanisława Kostki

Zakon dominikanów trafił do Tczewa za sprawą księcia Mestwina II, który w 1289 r. wystawił akt fundacyjny pod budowę światyni. Na otrzymanym terenie zakonnicy wybudowali w XIV w. klasztor i kościół w stylu gotyckim z charakterystyczną ośmioboczną wieżą. Po kasacie zakonu dominikanów był przebudowany na szkołę, później – do 1945 r. użytkowany przez ewangelików. Po II wojnie światowej wrócił w ręce katolików.

Wiatrak typu holenderskiego z 1890 r.

Drewniany, podmurowany, z obrotową głowicą; zrekonstruowany w 1950 r. wiatrak jest turystycznym unikatem pomorskiego krajobrazu miejskiego. Posiada rzadko spotykane pięcioramienne skrzydło i obrotową głowicę. Od 1983 r. znajduje się w rękach prywatnych. Wizerunek wiatraka stanowi logo miasta.



REKLAMA MIEJSKA
Poprzedni artykułWładze miasta
Następny artykułZnani tczewianie – dawniej i dziś